O principio da fin: xeopolítica da vacina
A privatización da axenda de saúde pública a nivel mundial é xa un feito, nunha área de negocios moi suculenta baixo a lóxica do capitalismo voraz e a especulación financeira
Se para o historiador marxista Eric Hobsbawm o século XX era un século curto que comezou en 1914 coa primeira Guerra Mundial, se cadra poderiámonos aventurar a pensar que neste 2020 que pechamos está a comezar o século XXI, un século de pandemias e crise.
Hai tamén quen di que se está pechando o ciclo que comezou coa crise económica de 2008, pero nese caso, se a primeira gran crise do século XXI foi unha traxedia, esta é unha farsa na que a diferenza de 2008, onde tras a crise se rescatou bancos privados con diñeiro público, esta vez estase a financiar por adiantado a farmacéuticas privadas con diñeiro público.
En calquera caso, este 2020 que xa se foi, deixou claro que a relación entre as pandemias que nos atinxen e o sistema de produción capitalista é cada vez máis estreita. A acumulación por desposesión teorizada por outro marxista británico, David Harvey, fíxose máis presente que nunca neste ano pasado. A privatización dos bens comúns e a especulación coa saúde (respiradores, probas, vacinas...) foron unha constante durante esta pandemia que aínda non termina.
A polémica pola administración da vacina déixanos polo menos unha cousa clara: o diñeiro non outorga dereitos, aínda que hai quen queira que así fose. Os ricos deben pagar (máis impostos) para poder financiar saúde e educación, pero tamén vacinas gratuítas e universais para toda a poboación. Poden acudir a hospitais ou universidades privadas, pero iso non lles outorga máis dereitos fronte á poboación en xeral. Ao revés, primeiro as e os pobres, e o persoal de saúde.
Fronte á demanda de dereitos universais, 2020 foi o ano da privatización da loita contra a pandemia. Millóns e millóns de dólares de diñeiro público investidos nunha industria, a farmacéutica, que gasta cada ano máis de 100 millóns de dólares en actividades de lobby.
Por poñer un exemplo, Pfizer, a trasnacional máis de moda pola súa vacina, xera ingresos anuais por 52.000 millóns de dólares e pertence á xestora de fondos voitre Black Rock. Porén, ao comezo da pandemia foi subvencionada con máis de 2.000 millóns de dólares de diñeiro público, algo menos dos 2.500 millóns de subvención que recibiu Moderna.
E con todo, malia desenvolver vacinas cunha boa parte de financiamento público, non podemos coñecer as cláusulas dos contratos que as farmacéuticas están asinando cos estados para a distribución da vacina. Hai posibilidade de rescindir contratos? Estase a entregar soberanía estatal coa escusa da urxencia?
Preguntas sen responder mentres se reforza un sistema de patentes que só agudiza a desigualdade xeopolítica e económica mundial, ao mesmo tempo que se prioriza a rendibilidade fronte á saúde pública. A privatización da axenda de saúde pública a nivel mundial é xa un feito, nunha área de negocios moi suculenta baixo a lóxica do capitalismo voraz e a especulación financeira.
A disputa xeopolítica levouse tamén á área das relacións públicas, con disputa mediática entre 4 dos 5 membros que compoñen o Consello de Seguridade de Nacións Unidas: China, Rusia, Estados Unidos e Reino Unido, cobrando especial relevancia no que ás noticias relacionadas con China se refire. Recentemente puidemos ver a hipocresía mediática no caso da xornalista opositora Zhang Zhan, que foi á cadea segundo as trasnacionais mediáticas de Occidente por “informar e cubrir a pandemia” en Chinesa. A realidade é que Zhan fixo o que estivo prohibido en calquera país do mundo durante a pandemia: entrar nas morgues e gravar as persoas mortas e os seus familiares para posteriormente subilo a YouTube sen o seu consentimento, nunha clara violación da súa intimidade. No Estado español, en troca, te levan á cadea por tuitear contra o Rei, porque os medios directamente aplican autocensura en calquera razón de Estado e así a poboación non puido ver ningunha imaxe das ducias de cadaleitos esperando para ser incinerados ante a falta de capacidade primeiro dos hospitais, e despois das funerarias.
Termina 2020, comeza 2021, e a débeda de fogares, empresas, bancos e gobernos de todo o planeta case alcanza os 300 billóns (millóns de millóns) de dólares, ao redor do 365 por cento do Produto Interior Bruto (PIB) mundial. Entrementres, os 12 principais millonarios de Wall Street, con Jeff Bezos de Amazon á cabeza, incrementaron o seu patrimonio un 40 por cento 283.000 millóns de dólares.
Pecho, xa que logo, esta columna, escrita o último día do ano, cos meus desexos para 2021 (aínda non me decido se é o ano do principio doa fin ou a fin do principio): a redución da desigualdade nun mundo onde as crenzas non se impoñan por riba da verdade, e que nos poidamos volver dar apertas todos e todas.
[Artigo tirado do sitio web TeleSur, do 2 de xaneiro de 2021]
